پایان گرفتاری بزرگ فوتبال ایران و فیفا!
با قرائت تازه و قوانین جدید به نظر می‌رسد موضوع بحرانی بند یک اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران در فیفا رو به حل نهایی است.
در ماه‌های گذشته مباحث فراوانی درباره بند یک اساسنامه فدراسیون فوتبال مطرح شده و حتی صحبت از تعلیق فوتبال ایران در صورت عدم پذیرش شخصیت حقوقی فدراسیون فوتبال به‌عنوان یک نهاد غیردولتی به‌عمل آمده است. اما امروز غلامرضا رفیعی، مشاور حقوقی فدراسیون در یک مصاحبه مفصل به تغییراتی در قوانین ایران اشاره می‌کند که به‌صورت خودکار فدراسیون فوتبال را از یک فدراسیون آماتوری خارج کرده و ماهیت حقوقی جدیدی به آن می‌دهد تا حدی که شاید نیازی به مصوبه مجلس درباره بند یک نباشد. او در پایان صحبت‌های خود اعلام کرده که ماهیت حقوقی فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران یک "موسسه غیر انتفاعی غیر دولتی" است.
این مقدمه توضیحات رفیعی است که در آن توضیح کافی درباره این مسئله حقوقی به میان آمده است: (فدراسیون فوتبال یک "موسسه غیر انتفاعی غیر دولتی" است؛ نه یک "شرکت خصوصی" و نه یک نهاد "عمومی غیر دولتی" و نه "دستگاه اجرایی" موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری) با عنایت به اینکه شامگاه روز گذشته، یکی از سایت‌های خبری به نقل از مصاحبه یکی از مسئولین سابق حقوقی فدراسیون فوتبال، مطالبی را در خصوص پاسخ فدراسیون به فیفا و ای اف سی در مورد مواد 1 و 87 اساسنامه (تثبیت ماهیت حقوقی فدراسیون فوتبال ج.ا. ایران در نظام حقوقی ایران) مطرح کرده و من غیر حق، شائبه "ارسال گزارش خلاف واقع" به آن دو مرجع را نزد افکار عمومی مطرح کرده است؛ فدراسیون فوتبال لازم می‌داند ضمن احترام به نظر شخصی افراد و جهت رفع نگرانی در این خصوص، توضیحات ذیل را برای عموم مردم شریف، بخصوص اعضا جامعه حقوقی و ورزشی ایران ارائه کند. پیشاپیش از طولانی بودن این مطلب، پوزش طلبیده و اعلام می‌دارد که با توجه به جهات تخصصی و حقوقی موضوع، ناگزیر از اطاله کلام و تشریح ماوقع است.
*شرح مسئله :فدراسیون فوتبال آماتور نیست غیر دولتی است.
* قانونگذار در مواد 3 و 5 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 تعریف جدیدی از معیارها و ضوابط "موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی" ارائه کرده است که متفاوت از تعریف مقنن در ماده 5 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1366 می‌باشد. (برای دیدن هر دو قانون رجوع شود به سایت روزنامه رسمی کشور) به همین دلیل از سال 1386 تاکنون فدراسیون دارای ماهیت "عمومی غیر دولتی" نیست بلکه یک "موسسه غیر انتفاعی غیر دولتی" می‌باشد.
* مواد 3 و 5 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386، قانون موخر و ناسخ ماده 5 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1366 بوده و مستند به ماده 3 قانون مدیریت خدمات کشوری، فدراسیون فوتبال جزو"دستگاههای اجرایی" مذکور در ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری نمی‌باشد. (برای دیدن قانون رجوع شود به سایت روزنامه رسمی کشور)
* از سال 1386 تاکنون، فدراسیون فوتبال یک "فدراسیون ورزشی آماتوری (قهرمانی)" نبوده و دارای اساسنامه مستقل خود با هویت یک موسسه غیر دولتی است. به همین دلیل، فدراسیون فوتبال از سال 1386 تاکنون، تابع اساسنامه 36 ماده‌ای فدراسیون‌های ورزشی آماتوری مصوب سال‌های 1378، 1381 و 1400 هیات‌وزیران نیست. (توجه: بموجب ماده 1 اساسنامه فدراسیون‌های ورزشی آماتوری، آن فدراسیون‌ها "نهادهای عمومی غیر دولتی" هستند.)
* فدراسیون فوتبال ایران در سال 1396 در اداره ثبت شرکت‌ها و موسسات غیر تجاری ایران به عنوان یک "موسسه غیر دولتی" به شماره ثبت 41728 و شناسه ملی 14006789423 به ثبت رسیده است. بموجب ماده 1 اساسنامه ثبت شده در اداره ثبت شرکت‌ها و موسسات غیر تجاری تهران، ماهیت حقوقی فدراسیون فوتبال یک "موسسه غیر دولتی" می‌باشد نه یک "موسسه عمومی غیر دولتی" و نه یک "شرکت خصوصی". (رجوع به سایت روزنامه رسمی کشور)
* قانونگذار ایران در ماده 2 قانون اهداف، وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان که در تاریخ ۱۶/۶/۱۳۹۹ پس از تایید شورای محترم نگهبان در روزنامه رسمی کشور منتشر گردیده است، برای نخستین بار اقدام به تعریف "ورزش‌های آماتوری(قهرمانی)" و "حرفه‌ای" کرده است. دبیر محترم هیات دولت نیز در سال 1400 پس از طرح موضوع در هیات محترم وزیران وقت، به استناد همین قانون جدید التصویب قوه مقننه، فدراسیون فوتبال را جزو فدراسیون‌های ورزشی آماتوری ندانسته و به همین دلیل، رسما به وزارت محترم ورزش و جوانان اعلام کرده است که تصویب تغییرات اساسنامه فدراسیون فوتبال در صلاحیت هیات وزیران نبوده و کما فی السابق در صلاحیت مجمع عمومی خود فدراسیون فوتبال است. در حالی‌که تغییرات و اصلاحات اساسنامه ای فدراسیون‌های ورزشی آماتوری منحصرا در صلاحیت هیات وزیران است نه مجمع عمومی آنها.
* هیات عمومی دیوان عدالت اداری به عنوان عالیترین مرجع قضایی کشور در امور اداری، در تاریخ 20 مهر1400 به‌موجب دادنامه شماره 140009970905811666 و دادنامه شماره 140009970905811666 با استدلالات متقن حقوقی و قانونی، فدراسیون فوتبال را خارج از شمول بند 11 قانون فهرست موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی مصوب 1373 (با اصلاحات مصوب 1376) و خارج از فهرست فدراسیون های ورزشی آماتوری دانسته است. از نظر هیات عمومی دیوان عدالت اداری، فدراسیون فوتبال یک "موسسه غیر دولتی" و با اساسنامه مستقل و متفاوت از اساسنامه فدراسیون های ورزشی آماتوری مصوب تیرماه 1400 شمسی مصوب هیات وزیران بوده و خارج از شمول دستگاههای اجرایی مذکور در ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 است.(برای دیدن دو رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری مراجعه شود به سایت روزنامه رسمی کشور) آرای مذکور به استناد ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری لازم الاتباع است مگر اینکه مقنن با تصویب قانون جدیدی، خلاف رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری، اقدام به وضع قانون نموده و فدراسیون فوتبال را در زمره نهادهای عمومی غیر دولتی قرار دهد. یا خود مقنن، مواد 3 و 5 قانون مدیریت خدمات کشوری را با وضع قانون جدید، نسخ نموده و فدراسیون فوتبال را یک "دستگاه اجرایی" قلمداد نماید.
* لایحه تقدیمی دولت محترم تحت‌عنوان "لایحه تعیین جایگاه قانونی فدراسیون های ورزشی آماتوری" مورخ 12/2/1400 که در مجلس محترم شورای اسلامی می‌باشد، در مورد فدراسیون‌های ورزشی آماتوری است. فدراسیون فوتبال یک فدراسیون ورزشی آماتوری نیست.
*مذاکره همزمان با مجلس
رفیعی در پایان صحبت‌ها می‌گوید فدراسیون فوتبال وضعیت موجود را کتبا و رسما به وزیر محترم ورزش و جوانان و ریاست محترم دیوان محاسبات کشور اعلام کرده است. وزیر محترم ورزش و جوانان نیز به‌عنوان نماینده محترم دولت مراتب را رسما به ریاست محترم مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است. نماینده فدراسیون نیز در جلسه ای با معاونت محترم قوانین مجلس، موضع حقوقی فدراسیون فوتبال را اعلام و صرفا بر اساس مستندات قانونی کشور تشریح کرده است. برخلاف گزارش خبری که یکی از سایت‌های خبری در مورد مصاحبه سال گذشته اینجانب با سایت ایسنا مطرح کرده است؛ اظهار نظر اینجانب در سال گذشته، با توجه به نظام حقوقی حاکم آن زمان کشور بوده است. بلی، اینجانب تصدیق می‌کنم که نظر گذشته اینجانب، در پرتو تغییرات قانونگذاری و رویه قضایی جدید کشور، بخصوص لازم الاجرا شدن قانون اهداف، وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان، صدور آرای هیات عمومی دیوان عدالت اداری و اعلام نظر رسمی هیات محترم دولت توسط دبیر محترم هیات دولت - که در سال 1400 محقق گردید – تغییر کرده است.
مشاور عالی حقوقی فدراسیون در انتهای صحبت‌هایش گفت: با توجه به مراتب فوق، و در پاسخ به پیگیری‌های رسمی و کتبی فیفا، فدراسیون فوتبال وفق ماده 87 اساسنامه مصوب آذر ماه 1399 مجمع عمومی، در مهلت قانونی، پاسخ خود را در خصوص تحولات تقنینی و قضایی جدید کشور - که منجر به تثبیت ماهیت حقوقی فدراسیون فوتبال گردیده است - را به فیفا و ای اف سی (به همراه ترجمه رسمی مستندات قانونی و قضایی فوق الاشعار) به فیفا و ای اف سی به‌صورت کاملا شفاف، صریح و رسمی ارسال کرده و اعلام نموده است که ماهیت حقوقی فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران یک "موسسه غیر انتفاعی غیر دولتی" می‌باشد.
به گفته او فدراسیون فوتبال یک "شرکت خصوصی"، "نهاد عمومی غیر دولتی" و یا "دستگاه اجرایی" مشمول ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری نمی‌اشد.